Жатыр мойны обырының скринингі бойынша халықтың хабарлығын арттыру мақсатында 16 қаңтарда «М. Жұмабаев ауданының АА» ШЖҚ КМК-да жатыр мойны обыры туралы хабарлау шеңберінлыде Ашық есік күні өткізілді.

Жатыр мойны обыры бүкіл әлемдегі әйелдердің екінші қатерлі ісігі болып табылатын әлемде маңызды мәселе болып қала береді. Жыл сайын жарты миллион әйел ауырып, 288 мыңға жуық адам қайтыс болады. Жатыр мойны обырының қоғамға әсері өте зор, әсіресе егер бұл ауру негізінен 30-40 жастан асқан жас әйелдерге әсер ететінін ескерсек, дәл әйелдер отбасын құруда, мансапта және күнделікті күтіммен айналысатын жаста. Жатыр мойны обырының диагнозы әйелге, мемлекет пен қоғамға түсетін үлкен емдеу шығындарын айтпағанда, оның отбасына және достарына үлкен жеке және эмоционалды жүктеме түсіреді.

ҚР-да жатыр мойны обырынан болатын жоғары өлім-жітімнің негізгі себебі аурудың кеш диагностикасы болып табылады. Аурудың ерте сатысында анықталған жағдайда, әлемнің дамыған елдерінің тәжірибесі көрсеткендей, 100% емдеуге қол жеткізуге болады.

Біздің медицина осы аурудың алдын алудың тамаша жүйесін әзірледі, ал әдістер скрининг аясында тегін. Қазақстанда пап-тесттен өту бес жылда бір рет аралықпен 30 жастан 60 жасқа дейінгі барлық әйелдерге онкологиялық қызметті дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарлама шеңберінде ұсынылады.

Пап-сынағы теріс нәтижесі жатыр мойнында атипті жасушалардың жоқтығын білдіреді, ал пап-сынағы оң болса, керісінше: жатыр мойнында «жаман» жасушалар бар екенін көрсетуі мүмкін және сізге қосымша тексеру қажет болуы мүмкін.

Пап-сынағы жатыр мойны обырының алдын алудың тамаша әдісі болып табылады. Жатыр мойнынан жағынды алу атипті жасушаларды анықтауға мүмкіндік береді, олар тиісті емделусіз уақыт өте келе қатерлі ісікке айналуы мүмкін. Дамыған елдерде жүйелі түрде скрининг жүргізу жыл сайын анықталатын аурудың жаңа жағдайларының санын екі есеге қысқартуға мүмкіндік берді.

Ең үлкен трагедия жатыр мойны обырының алдын алуға болатын ауру және аурулар мен өлім жағдайларының көпшілігі бүгінгі күні қол жетімді профилактикалық тексеру және адам папилломавирусына (АПВ) қарсы вакцинация арқылы алдын алуға болады.

Жақсы ұйымдастырылған популяция скринингі аурудың 80% - на дейін алдын алатыны дәлелденді. Бұған қоса, бүгінде бізде онкогендік қаупі жоғары АПВ инфекциясының алдын алатын үш жоғары тиімді вакцина бар.

Осылайша, қоғамды жатыр мойны обырынан құтқару жаңа ғылыми әзірлемелердің тақырыбы емес, скрининг және вакцинация бағдарламалары арқылы алдын алу мүмкіндіктерін пайдалану болып табылады.

Орындаушы: Т.С. Масалыкина Жалпы практика дәрігері (онкологиялық көмек үйлестірушісі)